ESTETIKA MEDIJA: KRITIKA KULTURE SPEKTAKLA VS. NOVE UMETNIČKE PRAKSE
Glavni sadržaj članka
Apstrakt
Shvatanje sveta medija kao totalnog spektakla, u deborovskom duhu radikalizma, ne ostavlja prostor za tumačenje onoga što se (hipotetički) nalazi izvan oblasti medijskim putem proizvedene kulture. U sličnim okvirima, ovaj svet moguće je tumačiti i kao monadnu strukturu percepcija „bez prozora”, nalik Lajbnicovom matematičkom univerzumu konstruisanom još u 17. veku, a što je omogućila ars combinatoria; ovakva viđenja sveta medijske kulture prvenstveno se odnose na današnju zapadnoevropsku civilizaciju koja u sve većoj meri postaje zajednica tehnološkim putem generisanih vidova spektakla, što ispunjavaju gotovo celokupnu kulturalnu paradigmu našeg doba. S ovim u vezi, postavlja se pitanje s kog stajališta bi, u takvom jednom interpretativnom kontekstu, bilo moguće izvesti kritiku medija, a da je ona, pri tom, utemeljena u estetici, s jedne strane, i fluidnim izdancima savremene medijske kulture, s druge strane?
Drugim rečima, kako je moguća kritika u tzv. postmodernom dobu? Prefiks ‘post’, kao u slučaju Manovičeve interpretacije kulture viđene u obliku gigantskog softvera koji se popunjava i definiše podacima (“big data”), ne garanutuje iskorak iz oblasti delovanja medijske sfere i upravljanja podacima, već je takoreći imanentno definiše post mortem. S obzirom na naznačenu situaciju, postavlja se, nadalje, slično pitanje – kako je moguće izaći iz monadnog horizonta kulture spektakla? Postoji li neki događaj koji je uslovio post-stanje u odnosu na prethodni ciklus razvoja tzv. medijske kulture, koju, u krajnjem ishodu, možemo tretirati, kako je rečeno, kroz pojmovne odrednice ‘monadologije’ i ‘društva spektakla’, te kako prevazići hibernirano stanje na koje se referiše upotrebom postističke interpretacije sveta umetnosti, kulture i estetike? Otuda je osnovna intencija teksta sračunata na potragu za alternativnim potencijalima savremene informatičke ere, a s obzirom na vladajuće estetike, medije, umetnost i kulture našeg vremena.
Detalji članka
Reference
Bodrijar, Ž., Prozirnost zla, Ogled o krajnosnim fenomenima, Svetovi, Novi Sad 1994.
Chierico, A., “Medium Specifity in Post-Media Practice”, na stranici: http://www.academia.edu/30274166/Medium_Specificity_in_Post-Media_Practice.
Debord, G., “Uvod u kritiku urbane geografije”, Treći prostor (naučni magazin), na stranici: http://www.treciprostor.com/2016/11/guy-debord-uvod-u-kritiku-urbane.html.
Debord, G., Društvo spektakla, Anarhistička biblioteka, Beograd 1967, na stranici: http://vulovic.rs/bvstudy/mmk/pdf/guy-debord-drustvo-spektakla.pdf.
Debord, G., Društvo spektakla, Porodična biblioteka br. 4, drugo izdanje, radna verzija, 2017, na stranici: https://anarhisticka-biblioteka.net/library/guy-debord-drustvo-spektakla.
Deuze, M., “Media Life and the Mediatization of the Lifeworld” (“Introduction”), u: Mediatized Worlds, na stranici: https://www.researchgate.net/publication/304818694_Media_Life_and_the_Mediatization_of_the_Lifeworld.
Fisk, Dž., Popularna kultura, Clio, Beograd 2001.
http://urbaneprakse.blogspot.com/2013/02/oblici-aktivizma-u-savremenom-gradu.html.
https://anarhisticka-biblioteka.net/library/situacionisticka-internacionala-situacionisti-i-novi-oblici-akcije-protiv-politike-i-umetnosti.
https://criticalartandmediapractices.org/.
https://www.emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/JD-09-2016-0116.
https://www.vu.nl/en/study-guide/2017-2018/exchange/index.aspx?view=module&origin=51170867x50989856&id=51402756.
Korsch, K., Marxism and Philosophy, Monthly Review Press, New York 1970.
Lajbnic, G. V., Načela prirode i milosti utemeljena na umu – Monadologija, Sv. Simeon Mirotočivi, Vrnjačka Banja 1989.
Manovich, L., Post-media Aesthetics, “Medium in Crisis”, na stranici: https://pdfs.semanticscholar.org/a753/4122ecb3fefdb775dfea546cf1f331419f50.pdf.
Manovich, L., Post-media Aesthetics, 2001, na stranici: http://manovich.net/index.php/projects/post-media-aesthetics.pdf.
Quaranta, D., “The Postmedia Perspective”, Rhizome, Jan 12, 2011, na stranici: http://rhizome.org/editorial/2011/jan/12/the-postmedia-perspective/.
Vuksanović, D., „Kritika i moć medija“, u: Filozofija medija: Ontologija, estetika, kritika, Fakultet dramskih umetnosti, Institut za pozorište, film, radio i televiziju, Čigoja štampa, Beograd 2007.