MARKSOV POJAM PRAXIS-A

Abstract

U ovom članku autor razmatra složenu mrežu značenja pojmapraxis kod Marksa. Polazeći od odnosa između Hegelovog pojma duha (Geist) i Marksovog pojma delanja (Praxis), prevashodno se analizira geneza praxis-a iz Fenomenologije duha i Nauke logike, kao i pojmo- vi samoproizvođenja, rada i izopačene praxis (otuđenja). U drugom delu, kroz figure “svedoka” i “aktera”, reflektuje se odnos teorije i prakse kroz ideju ozbiljenja filozofije. Autor argumentiše da je tu u odlučujućem smislu reč o procesu istovremene subjektivacije i objektivacije, kao spe- cifičnom kontinuitetu unutar diskontinuiteta, zbog kojeg se ne može zanemariti važna uloga teo- rije. Diferencirajući različite stupnjeve praxis-a, ističe se da ključna kategorija dijalektike zapravo nije nužnost već upravo mogućnost, prikazana kroz unutrašnju vezu između ljudske potencijal- nost i potencijalne ljudskosti.