HAJZENBERGOV POJAM ZATVORENE TEORIJE I IDEJA NAUČNE REVOLUCIJE

Bočna strana članka

PDF
Objavljeno: јун 18, 2020
DOI: https://doi.org/10.19090/arhe.2019.32.245-259
Ključne reči:
zatvoren sistem, naučna revolucija, fenomeni, aksiomatizacija, paradigma

Glavni sadržaj članka

ANJA CMILJANOVIĆ
Univerzitet u Novom Sadu, Filozofski fakultet

Apstrakt

U ovom radu nastojaćemo da istražimo Hajzenbergov pojam zatvorene teorije i njegovo razumevanje naučnih revolucija. Motiv za Hajzenbergovo bavljenje ovim idejama filozofije nauke leži u problemu datiranom početkom XX veka, osnivanjem kvantne teorije, kada su se fizičari našli u problemu kako da razumeju odnos između klasične fizike, stare kvantne teorije i nove matrične mehanike. Najpre ćemo ispitati samu definiciju pojma zatvorene teorije, nakon čega ćemo preći na analizu osnovnih karakteristika zatvorenih sistema – ograničenost, potpuna tačnost i konačnost. Nakon toga, tematizovaćemo odnos zatvorenih sistema i mogućnost naučnih revolucija, da bismo naposletku, imajući u vidu postignute rezultate, prodiskutovali o odnosu Hajzenberga i Tomasa Kuna, odnosno o sličnosti i razlikama njihovih pojmova zatvorenog sistema i naučne paradigme.

Detalji članka

Kako citirati
CMILJANOVIĆ, A. (2020). HAJZENBERGOV POJAM ZATVORENE TEORIJE I IDEJA NAUČNE REVOLUCIJE. Arhe, 16(32), 245–259. https://doi.org/10.19090/arhe.2019.32.245-259
Broj časopisa
God. 16 Br. 32 (2019): ETIKA
Sekcija
STUDIJE I OGLEDI

Reference

Bokulich, Alisa. „Open or Closed? Dirac, Heisenberg and the Relation between Classical and Quantum Mechanics.“ Studies in History and Philosophy of Modern Physics 35 (2004): 377 – 396.

Bokulich, Alisa. Reexamining the Quantum – Classical Relation: Beyond Reductionism and Pluralism. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.

Hajzenberg, Verner. Fizika i filozofija. Beograd: Umetničko društvo Gradac Čačak, 2000.

Hajzenberg, Verner. Fizika i metafizika. Beograd: Nolit, 1972.

Heelan, Patrick. Observable: Heisenberg’s Philosophy of Quantum Mechanics. New York: Peter Lang Publishing, Inc. 2016.

Heisenberg, Werner. “Nobel Lecture: The development of Quantum Mechanics.” U: Nobel Lectures, Physics 1922 – 1941. Amsterdam: Elsevier Publishing Company, 1965.

Heisenberg, Werner. “Recent Changes in the Foundations of Exact Science.” U Philosophical Problems of Quantum Physics. Woodbridge: Ox Bow Press, 1979.

Heisenberg, Werner. “The Correctness-Criteria for Closed Theories in Physics.” U Encounters with Einstein: And Other Essays on People, Places, and Particles. Princeton: Princeton University Press, 1983.

Heisenberg, Werner. Oral history interview of Werner Heisenberg by Thomas Kuhn. 27. II 1963. https://www.aip.org/history-programs/niels-bohr-library/oral-histories/4661-9 22.VIII 2019

Heisenberg, Werner. Physics and Beyond: Encounters and Conversations. New York: Harper & Row, Publishers, 1971.

Kun, Tomas. Struktura naučnih revolucija. Beograd: Nolit, 1974.