KRITIKA I NAJVIŠI INTERES UMA KOD KANTA

Bočna strana članka

PDF
Objavljeno: мар 3, 2022
DOI: https://doi.org/10.19090/arhe.2021.35.7-29
Ključne reči:
Kant, metafizika, kritika, kultura, interes, čisti interes

Glavni sadržaj članka

NEVENA JEVTIĆ
Univerzitet u Novom Sadu, Filozofski fakultet

Apstrakt

Autorka polazi od toga da kritika čistog uma kod Kanta nije svodiva na epistemološko istraživanje. Iako je usmerena na saznanje, i to paradoksalno na „saznanje pre saznavanja“, sudeći prema osnovnim motivima Kantove filozofije spekulativni interes ne bi mogao da bude poslednja reč kritike. Rad prvo daje nacrt Kantovog shvatanja interesa, čistog interesa, te mogućnosti subjektivnih efekata koji se vezuju za praktički um. Zatim se preko Kantove teze o primatu praktičkog interesa analiziraju osnovne postavke transcendentalne dijalektike i posebno problema antinomija. Na taj način se konkretizuje i obrazlaže Kantova teza o tome da su problemi spekulativnog uma izazvani interesima praktičkog. Konačno, razmatrajući značaj metafizike za kulturu uma i ulogu kritike u tom kontekstu, rad zaključuje s mogućnošću shvatanja kritike kao modernog propensio intellectualis koje izrasta u skladu sa praktičkim interesom uma.

Detalji članka

Kako citirati
JEVTIĆ, N. . (2022). KRITIKA I NAJVIŠI INTERES UMA KOD KANTA. Arhe, 18(35), 7–29. https://doi.org/10.19090/arhe.2021.35.7-29
Broj časopisa
God. 18 Br. 35 (2021): KANTOVA FILOZOFIJA
Sekcija
TEMA BROJA

Reference

Delez, Žil, „Kantova kritička filozofija“ u: Moderno čitanje Kanta, Beograd: BIGZ, 2005, str. 37 – 61.

Habermas, Jirgen, Saznanje i interes. Beograd: Nolit, 1975.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Werke, Frankfurt am Main: Suhrkamp Verlag, 1971 - 1979.

Höffe, Otfried, Kants Kritik der reinen Vernunft. Die Grundlegung der modernen Philosophie, München: Verlag C. H. Beck, 2003.

Honneth, Axel, Recognition. A Chapter in the History of European Ideas, Cambridge University Press, 2021. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108872775

Kant, Imanuel, Koji su stvarni napreci koje je metafizika ostvarila u nemačkoj od Lajbnicovih i Volfovih vremena, Novi Sad: Svetovi, 2004.

Kant, Imanuel, Kritika čistog uma, Beograd: BIGZ, 1976.

Kant, Imanuel, Kritika moći suđenja, Beograd: Dereta, 2004.

Kant, Imanuel, Kritika praktičkog uma, Beograd: BIGZ, 1979.

Kant, Imanuel, Prolegomena za svaku buduću metafiziku, Beograd: Plato, 2005.

Kant, Imanuel, Zasnivanje metafizike morala. Beograd: Dereta, 2020.

Kant, Immanuel, Sämmtliche Werke, Leipzig: Leopold Voss, 1867 - 1868.

Lukacs, Georg, Povijest i klasna svijest, Zagreb: Naprijed, 1977.

Nuzzo, Angelica, Ideal Embodiment. Kant’s Theory of Sensibility, Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press, 2008.

Ruso, Žan – Žak, Društveni ugovor, Beograd: Filip Višnjić, 1993.